Manuscript Number : GISRRJ120340
स्वातन्त्र्योत्तरसंस्कृतकथासाहित्ये भारतीय-शिक्षाव्यवस्था
Authors(1) :-Debashish Natta वर्तमाने विज्ञानप्रविधेः युगे समग्रविश्वे आधुनिकतायाः प्रभावः दृश्यते। अस्याः आधुनिकतायाः प्रभावेन परम्परागत-भारतीयमूल्येषु, शिक्षाव्यवस्थासु, सामाजिक-संस्थासु, सामाजिक-संरचनासु च अत्यधिकं परिवर्तनं सञ्जातम्। अस्याः परिवर्तित-मानसिकतायाः फलस्वरूपं हिंसा स्वार्थपरता च क्रमशः वर्धते। भारतीयदर्शनस्य मूलमन्त्रः, जीवप्रेमः, करुणा, परोपकारः, विश्वबन्धुत्वभावना प्रभृतयः लुप्तप्रायाः इति परिलक्ष्यते। सर्वत्र अराजकता व्याप्तेति दृश्यते। अस्याः दुरावस्थायाः प्रमुखकारणं भवति साम्प्रतिकी विश्रृङ्खलिता दुर्नीतिपरायणा, अनियन्त्रिता, भ्रष्टाचारयुक्ता च शिक्षाव्यवस्था। सम्प्रति शिक्षापेक्षया धनस्य महत्त्वमस्त्यधिकम्। वर्तमाने सामाजिक-परिवर्तनेन सह जीवनशैल्याम् आचार-व्यवहारेष्वपि च परिवर्तनं सञ्जातम्। अतः परिवर्तितेऽस्मिन् परिवेशे विविधशिक्षाप्रतिष्ठानेषु आवश्यकतानुसारं व्यवहारिकी, प्रायोगिकी, उपयोगी च शिक्षा-प्रणाली भवेदिति कामये। शिक्षयैव समाजे शान्ति-सौहार्द-मित्रतादिभावनाः जाग्रताः भवन्ति। राष्ट्रस्य उन्नतये मानवतायाः उर्ध्वगामिविकासाय च शिक्षैव आसीत् साधिका। किन्तु शिक्षायाः तद्रूपं सम्प्रति परिवर्तितम्। संसारम् उचितदिशाप्रदानकारिण्याः अस्याः शिक्षायाः या दुर्दशा अधुना अस्ति तदेव साम्प्रतिक-संस्कृतकथाकारैः तेषां कथाभिः प्रदर्शिता। पुनः कथं समुचितशिक्षा, सुशृङ्खलित-समाजव्यवस्था, व्यक्तिस्वतन्त्र्यता प्रभृतयः प्रतिस्थापनीयाः इत्येतेष्वपि विषयेषु स्वातन्त्र्योत्तर-संस्कृतकथाकारैः प्रतिनियतं चर्चा क्रियते एव।
Debashish Natta शिक्षा-व्यवस्था, स्रीशिक्षा, गुरुमहत्त्वम्, गुरुशिष्य-परम्परा, शिक्षायाः दुर्दशा। Publication Details Published in : Volume 4 | Issue 1 | January-February 2021 Article Preview
Assistant Professor, Department of Sanskrit, Balurghat College (W.B), India
Date of Publication : 2021-02-28
License: This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Page(s) : 65-74
Manuscript Number : GISRRJ120340
Publisher : Technoscience Academy
URL : https://gisrrj.com/GISRRJ120340
