Manuscript Number : GISRRJ203510

प्रत्येकस्य व्यक्तेः स्वजीवने लक्ष्यमेकं भवति। तद्दीर्घकालिकं वा ह्रस्वकालिकं वा भवतु। किन्तु लोके सर्वे लक्ष्यसाधने सफलतां प्राप्नुवन्ति वा? इत्युक्ते न इत्येव समाधानम्। असफलतायाः प्राधानकारणं किमिति विचार्यते चेत् – प्रत्येकस्य कार्यस्य एका क्रमपद्धतिः भवति। तां पद्धतिमनुसृत्य कार्यं कुर्मश्चेत् नूनं सफलाः भवामः। वयं किमपि प्राप्तुंमभिलषामश्चेत् प्रप्रथमं तस्य प्राधान्यं, तस्य गुरुत्त्वं च ज्ञातव्यम्। अत एव मौर्यचन्द्रोदयमहाकाव्यस्य कर्ता पण्डित प्रभुदत्तस्वामी कथयति यत् – “कार्यं हि कर्तुं किमपि प्रवृत्तैः पुरानुमेया गुरुता तदीया” इति। प्राप्तव्यवस्तुनः माहात्म्यं जानीमश्चेत् तत् कथञ्चित् प्राप्तव्यमिति तस्मिन् अभिरुचिः वर्धते, अभिलाषा दृढा च भवति। प्रारभ्य विघ्नविहिताः विरमन्ति मध्याः इतिवत् मध्ये कार्यविमुखाः न भवामः। कार्यसाधने कः क्लेशः इत्यपि ज्ञातव्यं भवति तथा ज्ञायते चेत् वयं फलप्राप्तिपर्यन्तं कार्यात् न विमुखीभवामः। एवं कृत्त्वा तदनु कार्यसाधनाय सामग्री सज्जी करणीया भवति। ततः उद्यमः आरब्धव्यः। मध्ये विघ्नाः आयान्त्येव तथापि वयं फलप्राप्तिपर्यन्तं कार्यात् न विमुखीभवामः। कार्ये कृते सत्यपि फलं न सिध्यति चेत् प्रयत्नलोपः अस्तीति ज्ञात्वा पुनः गुरुतरप्रयत्नं कुर्मश्चेत् निश्चयेन अभीष्टफलसाधकाः भवामः। कुमारसम्भवमहाकाव्ये पार्वतीदेव्या अनुसृतः महाकार्यसाधनाक्रमः शोधलेखे2स्मिन् परिशील्यते। अतः अयं शोधलेखः पाठकानां ज्ञानप्रयिनी, प्रेरणादायिनी भविष्यतीति दृढं विश्वसिमि।